Archiwum Badań nad Życiem Codziennym udostępnia 1 010 obiektów cyfrowych
- Aktywność ruchowa jest nieodłącznym atrybutem normalnego życia człowieka. Sprawność fizyczna starego człowieka decyduje o jakości jego życia, umożliwia mu osiągnięcie różnych celów, ułatwia ogólnie dobrą adaptację w środowisku.Celem podjętych badań była ocena skuteczności dwutygodniowego Programu Aktywnego Wypoczynku (PAW) ukierunkowanego na zachowanie równowagi jego uczestników.Przebadanych było 31 kobiet w wieku 50-79 lat (średnia 65 lat), biorących udział w dwutygodniowym Programie Aktywnego Wypoczynku, nie podejmujących jak dotąd systematycznej aktywności ruchowej.W badaniach wykorzystane zostały Test Romberga do oceny zdolności badanych do utrzymania równowagi w warunkach statycznych przy ograniczonej powierzchni podparcia oraz Test „Wstań i idź” do oceny szybkości reakcji i koordynacji przeprowadzone przed i po zakończeniu Programu. Przeprowadzone zostały również wywiad oraz badania kwestionariuszowe w celu określenia dotychczasowego poziomu aktywności ruchowej uczestniczek PAW.
- Analiza części badań (1976-1984) prowadzonych przez Instytut Kształtowania Środowiska w Krakowie. Badania były robione w ramach rządowego programu PR-5 <<Ewolucja typów organizacji życia rodziny: wzory i wzorce użytkowania mieszkania i korzystania z urządzeń usługowych>>. Miały na celu zbadanie jakościowego wymiaru potrzeb mieszkaniowych i ich zmian na przestrzeni lat. Zakładano, że badanie będzie stanowiło niezbędny zasób informacji do prawidłowego programowania budownictwa mieszkaniowego. Praca stanowi raport z pierwszego etapu badań. W raporcie znajduje się opis cech społeczno-demograficznych wybranej populacji badanych, szczegółowy opis warunków życia w miejscu przed przeprowadzką, stosunek i oczekiwania wobec nowego miejsca zamieszkania.
- Analiza części badań (1976-1984) przeprowadzanych przez Krakowski Instytut Kształtowania Środowiska. Badania były robione w ramach rządowego programu PR-5: <<Ewolucja typów organizacji życia rodziny: wzory i wzorce użytkowania mieszkania i korzystania z urządzeń usługowych>>. Miały one na celu zbadanie jakościowego wymiaru potrzeb mieszkaniowych i ich zmian na przestrzeni lat. Zakładano, że badanie będzie stanowiło niezbędny zasób informacji do prawidłowego programowani budownictwa mieszkaniowego. W pracy analizowane są wyniki drugiego etapu badań.
- Analiza dziesięcioletnich badań (1976-1984) przeprowadzanych przez Instytut Kształtowania Środowiska w Krakowie, w ramach rządowego programu PR-5. Wieloletnie badania miały na celu zbadanie jakościowego wymiaru potrzeb mieszkaniowych i ich zmian na przestrzeni lat. Zakładano, że badanie będzie stanowiło niezbędny zasób informacji do prawidłowego programowania budownictwa mieszkaniowego. Raport ma na celu zebranie najważniejszych wniosków i zestawienie dwóch etapów wcześniejszych badań. Analiza ta pozwoliła na scharakteryzowanie głównych typów użytkowania mieszkania i ich korelatów społeczno-kulturowych. W pracy podejmowane są zagadnienia tematyki czasu wolnego, zachowań przestrzennych w mieszkaniu, organizacji przestrzeni domowej oraz aktywności społecznej, kulturalnej i politycznej mieszkańców.
- „[…]Analiza wojennych narracji ukazała jednak, że nie dla wszystkich cierpienie stało się dominującym doświadczeniem tej fazy biografii […] Przedmiotem mojego zainteresowania są właśnie te narracje, których autorzy nie doświadczyli trajektorii indywidualnej. Przedstawione tu spostrzeżenia zostały oparte na analizie relacji o doświadczeniach biograficznych osób, które przeżyły wojnę na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Wileńszczyzny.[…] Moim zamiarem jest wyjaśnienie, czemu służy tak silne dramatyzowanie określonych faz własne biografii w narracjach, oraz wskazanie, jakie mogą być tego konsekwencje dla konstruowania opowieści o biograficznym doświadczeniu wojny.”
- „Analizuję tu szczególny rodzaj relacji opartych na władzy - relacje między kobietami a mężczyznami w sferze życia rodzinnego. Interesuje mnie przede wszystkim perspektywa ojców, którzy jako mężczyźni z jednej strony w owych stosunkach władzy znajdują się na uprzywilejowanej pozycji, a z drugiej strony muszą mierzyć się z dynamicznie zmieniającym się w ostatnim stuleciu układem sił. Analiza ich sytuacji w sferze domowej oraz męskiego doświadczenia rodzicielstwa może dostarczyć elementów wyjaśniających, jaką rolę odrywają procesy naturalizacji i denaturalizacji ról rodzicielskich w podtrzymywaniu i rekonstruowaniu dominującego układu sił między płciami oraz dlaczego mimo wielu dziesięcioleci działalności ruchów emancypacyjnych kobiet nadal trudno jest osiągnąć równowagę sił między kobietami a mężczyznami (czyli równość płciową).”
- Artykuł "Dziennikarze aktywni współtwórcami dorobku Ziem Zachodnich i Północnych. Przemówienie tow. St. Mojkowskiego" z 16 kwietnia 1970 roku
- Artykuł "Jedna jest Polska. Powrót do macierzy" z "Życia Warszawy" opublikowany w numerze 87 z 12-13 kwietnia roku 1970.
- „Artykuł można określić jako rozważania metodologiczno-merytoryczne nad relacją „badacze - badani” w badaniach prowadzonych w środowisku wiejskim z wykorzystaniem pewnych pojęć antropologiczno-socjologicznych. W rozważaniach tych wyszłam z założenia, że kultura wielkomiejska (zwłaszcza tzw. inteligencja) jest odmienna od wiejskiej, chłopskiej. Starałam się odpowiedzieć na pytanie, czy obecnie, to jest w latach dziewięćdziesiątych w Polsce ta odmienność istnieje, jak jest silna, na czym polega i jaka może być jej rola w badaniach socjologicznych.”
- Artykuł niniejszy nie stanowi podsumowania badań empirycznych - uciekać się w nim będziemy częściej do świadectw historycznych bądź literackich, rzadziej do źródeł stricte naukowych. Również inspiracji do jego napisania należy się raczej doszukiwać w potocznym doświadczeniu społecznym autora-obywatela niż w specjalistycznej wiedzy autora-socjologa. Naszą intencją jest raczej „otwieranie” ewentualnych kierunków poszukiwań i zasygnalizowanie potrzeb ich eksploracji.
- Artykuł opisuje projekt domowatmosfera, celem którego jest pokazanie roli domu w życiu współczesnego człowieka. Praca składa się z trzech części: pierwsza stanowi opis przedsięwzięcia, druga prezentuje plan działań związanych z projektem i program wydarzeń: akcji, wernisaży pokazów i które odbywały się w Krakowie, trzecia zaś prezentuje zdjęcia będące częścią projektu domowatmosfera. Autorki wykonały analizę przesłanych zdjęć oraz dodały do bazy własne fotografie w tematyce domu, mieszkania oraz zamieszkiwania.
- Artykuł porusza kwestie zwyczajów dotyczących małżeństwa, odnosząc się do materiałów i opracowań powstałych od końca XIX wieku do czasów współczesnych Autorom. Tekst składa się z czterech części. Część pierwszą stanowi opis dotyczący trudności wykorzystania materiałów archiwalnych w analizie strukturalnej zmian dotyczących małżeństwa. W części drugiej Autorzy dokonują przeglądu dotychczasowych opracowań przedmiotu badań. W części trzeciej natomiast rekonstruują podejście do polskiej obrzędowości weselnej, która odwołuje się do warstwy symbolicznej tejże. W ostatniej części Autorzy podsumowują wcześniejszą analizę oraz podkreślają istniejące w chwili pisania artykułu podejścia badawcze dotyczące obrzędu weselnego.
- Artykuł porusza kwestię świętowania, jako współczesnej formy komensalizmu. Autorzy przedstawiają w nim społeczne wzory, normy oraz reguły, które dotyczą przygotowania oraz konsumpcji posiłków na przykładzie Śląska. Tekst składa się z trzech części: pierwszej wprowadzającej, w której Autorzy opisują konteksty oraz istotność świętowania w kulturze; drugiej, przedstawiającej współczesne wzory oraz socjologiczne znaczenie komensalizmu; oraz trzeciej, skupiającej się na analizie opisywanego przez Autorów zjawiska na przykładzie Śląska.
- Artykuł porusza problematykę kolejki, jako charakterystycznego zjawiska społecznego. Autor odtwarza zarówno znaczenie kolejki w sensie lingwistycznym, jak i społecznym oraz ekonomicznym. Autor zwraca również uwagę, iż charakterystyka zjawiska obejmuje nie tylko zewnętrzne i obserwowalne cechy, ale również ich wewnętrzna strukturę oraz system aksjo-normatywny. W końcowej części Autor odnosi również figurę kolejki do różnych dziedzin nauki i sztuki, w których występuje.
- Artykuł porusza społeczny wymiar przekazywania darów na przykładzie relacji pomiędzy lekarzem a pacjentem. Tekst składa się z czterech części mających charakter próby lokowania daru w kolejnych dualizmach. W części pierwszej Autorka analizuje dwa rodzaje darów - jeden związany z normami obyczajowo-moralnymi i poczuciem powinności, drugi związany ze zwyczajem i podejściem merkantylno-pragmatycznym. W części drugiej stara się ulokować rolę lekarza pomiędzy usługą a potrzebą. W części trzeciej analizuje dobrowolność oraz przymusowość wręczania darów. Ostatnia część stanowi charakterystyka oraz dystrybucja daru na rynku ekonomicznym w kontekście relacji pomiędzy lekarzem a pacjentem.
- Artykuł porusza tematykę normalności towarzyszącej życiu codziennemu ludzi. Tekst składa się z trzech części. Część pierwsza stanowi teoretyczne rozważania autora dotyczące możliwego rozumienia życia codziennego oraz jego składników. W tym fragmencie Autor zauważa również, że pojęcie codzienności wchodzi w dosyć niejasny związek z pojęciem normalności. W drugiej części tekstu Autor rozwija pojęcie normalności odnosząc je do szerszych kontekstów. Ostatnia część poświęcona jest refleksji nad kolejką w odniesieniu do własnych doświadczeń badawczych z 1985 roku.
- Artykuł porusza więziotwórczy oraz interakcyjnych charakter dziecięcej grę w gumę. Autorka wskazuje na trzy elementy dotyczące wspomnianej praktyki. Po pierwsze figury językowe powstałe w trakcie gry, które porządkują interakcje i pozwalają odnaleźć się w kontekście określonej sytuacji. Po drugie potencjał poznawczy gry. Po trzecie natomiast jako pewną kalkę ładu społecznego, który może posłużyć jako narzędzie analizy oraz interpretacji policentrycznego porządku życia społecznego.
- Artykuł poświęcony jest aktywności emerytów zamieszkujących śląskie miasta. W pierwszej części pracy Autorka zwraca uwagę na proces starzenia się społeczeństwa, czyli wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym, będący konsekwencją przemian demograficznych, oraz na fakt dużego psychicznego obciążenia, związanego z przejściem na emeryturę, w kontekście zmiany statusu społecznego i rytmu codziennej egzystencji. Duża ilość czasu wolnego i samotność, często wynikająca z zerwania kontaktów społecznych są mniej uciążliwe, kiedy osoba ich doświadczająca podejmuje nowe działania. Druga część pracy przedstawia czytelnikowi aktywności popularne wśród seniorów województwa śląskiego: uniwersytety trzeciego wieku, kluby seniorów przy zakładach pracy i instytucjach, takich jak dom kultury, parafia, opieka społeczna, przynależność do związków i stowarzyszeń związanych z hobby. Ostatnia część zawiera uwagi końcowe. Artykuł powstał w oparciu o wywiady z seniorami zamieszkującymi województwo śląskie, które zostały wykonane w 2006 roku.
- Artykuł poświęcony jest analizie bramy miejskiej kamienicy czynszowej. Autorka rozpatruje owe miejsce jako przestrzeń liminalną, pełną znaczenia dla poczucia bezpieczeństwa, autoidentyfikacji i związanego z nią podziału na "swojskie" i "obce" lub "swoich" i "obcych". Praca składa się z trzech części: pierwsza prezentuje zabudowę wielkomiejską, której istotnym elementem są kamienice, ich podwórka, bramy, związana z nimi estetyka. W kolejnej części autorka przytacza najważniejsze wątki dotyczące codziennych doświadczeń jakie niesie za sobą posiadanie własnego mieszkania "za bramą", która to jest miejscem kluczowym dla podziału wewnętrzne i zewnętrzne, granicą pomiędzy normami domowymi a ulicznymi. Ostatnia część poświęcona została cechom miejsc granicznych: ambiwalencji, przejściowości, progowości. Artykuł powstał w oparciu o analizę materiałów z badań terenowych znajdujących się w Archiwum Zakładu Etnologii Uniwersytetu Łódzkiego.
- Artykuł poświęcony jest analizie listów jakie zostały napisane w latach 1946-1965 przez Leona Buczkowskiego do jego żony Marii. Praca składa się z trzech części: pierwsza stanowi przedstawienie autora listów oraz opis jego twórczości artystycznej i literackiej, a także informacje o jego związku i rozłąkach żoną, druga zawiera analizę cech Leona Buczkowskiego, jakie poznać można dzięki zachowanej korespondencji i emocji, jakie znajdują się w listach do żony. Trzecia część prezentuje czytelnikowi fragmenty listów oraz fotografie wykonane przez Buczkowskiego podczas podróży. Autorka wykonała analizę zachowanych listów Leona Buczkowskiego do Marii Buczkowskiej.
- Artykuł poświęcony jest analizie reklam trzech przedmiotów związanych z życiem codziennym: balsamu pod prysznic, samochodu i batona, które w swoim przekazie nawiązują do partycypacji w odczuciach sfery rajskiej, niebiańskiej, która ma być udziałem odbiorcy podczas konsumpcji. Praca składa się z trzech części: pierwsza zawiera opis metody użytej podczas analizy, druga stanowi interpretacje przekazu wykonaną w oparciu o dzieła klasyków, mity i wierzenia religijne, zaś ostatnia podsumowuje rozważania: od archetypowej sakralnej głębi przekaz został sprowadzony do zdesakralizowanego stereotypu, który jednak świadczy o stałości i mocy samego archetypu. Autor posłużył się metodą analizy przekazu wizualnego.
- Artykuł poświęcony jest analizie szatni jako specyficznego miejsca liminalnego, gdzie dochodzi do styku pomiędzy dwiema rzeczywistościami, sytuacjami społecznymi, w którym aktorzy życia społecznego dokonują przygotowań do pełnionej roli. Praca składa się z trzech części. Pierwsza to prezentacja różnego typu miejsc przejścia takich jak własnie tytułowa szatnia, ale również garderoba czy przebieralnia. Druga stanowi bardziej szczegółową analizę związaną z praktykami (co zostawiamy a czego nie), zjawiskami nietypowymi lub pochodzącymi z przeszłosci ("szatnia prywatna", szatnie, których już nie ma) oraz znaczeniem szatni dla kreowania swojej roli społecznej. Ostatnia część to refleksja związana z obecnością szatni w zyciu codziennym ludzi oraz prognozą zwiazaną z jej dalszym funkcjonowaniem. Podstawą do wniosków zawartych w artykule były analiza danych zastanych i obserwacja.
- Artykuł poświęcony jest domowym wzorom świętowania odpustów parafialnych: obrzędom i skonwencjonalizowanym zachowaniom, które towarzyszą mieszkańcom regionu pszczyńskiego. W pracy wyróżnić można trzy części: pierwsza przybliża specyfikę regionu ze względu na wytworzoną na jego terenach szczególną kulturę tradycyjną. Część druga opisuje obrzędy i zachowania charakterystyczne dla odpustów parafialnych: przygotowanie domu i poczęstunku, wypełnienie powinności w celu uzyskania odpuszczenia grzechów (modlitwa, wizyta na cmentarzu), wspólne uczestnictwo w nabożeństwach, zakupy w odpustowych "budach", uroczyste biesiadowanie w domach rodzinnych oraz tak zwane "Mikołaje", czyli wizyty grup kolędniczych zawierających w swoich składach postaci takie jak: Mikołaj, Ksiądz, Biskup, Śmierć, Diabeł, Baba, Żyd i Koza. Podsumowanie wskazuje na rodzinny charakter obrzędowości związanej ze świętowaniem odpustów parafialnych, a także identyfikacyjną rolę kultury tradycyjnej wytworzonej w Pszczyńskiem.
- Artykuł poświęcony jest identyfikacji z przestrzenią grupy lokalnej górali z Ochotnicy Górnej. Praca składa się z trzech części. Pierwsza zawiera wstępne uwagi na temat identyfikacji przestrzennej i grupowej oraz zmiennego w czasie zasobu wiedzy podręcznej, który posiada każdy człowiek na temat miejsc i ludzi najbliższych, w którymi łączy go najwięcej stosunków społecznych. W drugiej części przedstawione zostały następujące problemy: refleksyjność w określaniu własnej identyfikacji z przestrzenią grupy lokalnej, grupy odniesienia pozytywnego i negatywnego górali, stosunek do tradycji i zmian w obrębie własnej obyczajowości, języka. Trzecia część to podsumowanie, które zawiera wnioski na temat warunków i cech "swojskości" przestrzeni. Autor przeprowadził jakościowe badania terenowe w Ochotnicy Górnej w Gorcach.
- Artykuł poświęcony jest Jarmarkowi Europa, który przedstawiony został jako zapowiedź nowych sposobów postrzegania miasta i tworzenia narracji o nim, a także samoidentyfikacji i postrzegania "Innego". Praca składa się z trzech części: pierwsza przybliża czytelnikowi perspektywę przyjętą przez Autora oraz zapoznaje go z przestrzennym usytuowaniem Jarmarku, druga zawiera analizę zjawiska poprzez pryzmat wizualizacji, teatralizacji, estetyzacji i karnawalizacji, zaś trzecia to refleksja z jednej strony nad przeszłością i konstruowaniem pamięci o niej przez media, z drugiej nad osobistymi emocjami Autora związanymi z przestrzenią jarmarku. Wnioski przedstawione w pracy oparte są na podstawie obserwacji oraz analizy przekazu medialnego dotyczącej Jarmarku Europa.
- Artykuł poświęcony jest nieodłącznemu zjawisku w codzienności mieszkańców miast - hałasowi. Praca zawiera dane na temat stanu faktycznego poziomu hałasu w wielkich miastach oraz zagrożeń jakie niesie on za sobą w kontekście zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka, opis inicjatyw, których celem jest uczynienie przestrzeni miejskiej bardziej higienicznej pod względem obecnego w nim poziomu dźwięku, a także przedstawienie kulturowych aspektów stosowania się do zasad niwelowania hałasu - przestrzegania prawa i obyczajów. Artykuł został napisany na podstawie analizy danych prasowych i internetowych na temat hałasu i inicjatyw związanych z walką z nim w mieście.
- Artykuł poświęcony jest obecności tytoniu, a ściślej papierosa w sztuce. Autorka przytacza przykłady utworów muzycznych (m. in. Kazika) oraz poezji (m. in. Wisławy Szymborskiej, Marcina Świetlickiego, Witkacego, Pleijela, Sosnowskiego i Herberta), w których obecne używki mają szczególne znaczenie dla podkreślenia charakteru sytuacji, emocji, lub ich obecność stanowi natchnienie dla artysty. Praca oparta jest na analizie tekstów literackich.
- Artykuł poświęcony jest obrzędowości, historycznej i współczesnej, okresu Wielkiego Postu w regionie opoczyńskim. Praca składa się z trzech części: pierwsza stanowi wstęp i przedstawia zjawisko religijności ludowej, druga przybliża czytelnikowi znaczenie Wielkiego Postu w liturgii Kościoła Katolickiego poprzez pryzmat trzech najistotniejszych jej elementów: przygotowania do Chrztu Świętego, pokuty i Męki Pańskiej, trzecia to opis praktyk religijnych opartych na niegdysiejszym ascetyczno-pokutnym stylu życia charakterystycznym dla Opoczyńskiego. Wnioski przedstawione w artykule zostały sformułowane na podstawie badań terenowych prowadzonych przez Autora w latach 1980-1983 oraz 1990-1993, a także analizy danych zastanych dotyczącej problematyki obrzędowości okresu wielkiego postu w Opoczyńskim.
- Artykuł poświęcony jest obrzędowości wiosennej współcześnie obserwowanej wśród mieszkańców Stryszawy w Beskidzie Żywieckim. Autor przybliża czytelnikowi tradycyjne działania o charakterze magicznym i religijnym, związane z nadejściem wiosny. Praca składa się z trzech części: pierwsza prezentuje położenie geograficzne Stryszawy i jego konsekwencje kulturowe, druga - święta, symbole, nabożeństwa i zachowania związane z obrzędowością wiosenną. Część trzecia to podsumowanie zawierające refleksje na temat trwałości zachowań religijnych i magicznych w kontekście żywotności kultury tradycyjnej. Artykuł został napisany na podstawie badań terenowych przeprowadzonych przez Autora w okresie od marca do lipca 1997 roku w dwóch siedliskach Stryszawy: Bujarach i Wygodzie oraz kilkuletniej obserwacji uczestniczącej.
- Artykuł poświęcony jest ogródkom działkowym położonym na obrzeżach miejskiej przestrzeni oraz ich społecznemu znaczeniu. Praca składa się z trzech części - pierwsza zawiera informacje o przeprowadzonym badaniu. Analizie poddanych zostało dziesięć ogródków działkowych w Krakowie, Wrocławiu i Katowicach w latach 2009 i 2012. Druga część poświęcona jest spostrzeżeniom na temat miejsca działek w krajobrazie miejskim i ich funkcjonowania. Autorka przytoczyła przykłady, które poznała podczas podróży po kraju zestawiając je z ogrodami działkowymi z Marsylii, Londynu i Wiednia. Ostatnia część zawiera wnioski na temat realizacji wolności podczas organizowania przestrzeni ogródka i spędzania w nim czasu.
- Artykuł poświęcony jest przedmiotowi, który nieodłącznie towarzyszy cżłowiekowi w życiu codziennym - butom. Szczególne zainteresowanie okazał autor obuwiu sportowemu, którego nazwy, stosowane w nich skróty i akronimy nadają specyficznego znaczenia uprawianiu sportu, również amatorskiego. Praca składa się z trzech części: pierwsza poświęcona jest zjawisku sportu, w szczególności sportom ekstremalnym, druga zawiera analizę semantyczną nazw obuwia sportowego, trzecia zaś zawiera refleksję na temat profesjonalizacji codzienności. Artykuł oparty jest o wyniki analizy semantycznej nazw, którymi opatrzone są buty sportowe.
- Artykuł poświęcony jest przedstawieniu subkultury hodowców gołębi, którzy zamieszkują województwa opolskie i śląskie. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza stanowi wstęp teoretyczny i przybliża kluczowe pojęcia folkloru i subkultury, a także historię hodowli gołębi pocztowych. Druga to przedstawienie zjawiska gołębiarstwa: portretu hodowcy z perspektywy głównych cech społeczno-demograficznych, instytucji zrzeszających hodowców, zwyczajów i wierzeń towarzyszących temu zajęciu. Artykuł napisany został w oparciu o wyniki badań terenowych przeprowadzonych pod koniec lat 90. XX wieku.
- Artykuł poświęcony jest przemianom jakie zaszły w sposobie organizacji przestrzeni i logice codziennego użytkowania mieszkań robotniczych na Górnym Śląsku. Publikację można podzielić na trzy części: wstęp wprowadzający w tematykę osiedli patronackich i mieszkaniowych, część zawierającą opis korzystania z poszczególnych pomieszczeń, współdzielenia przestrzeni, granicy pomiędzy wewnętrzem-mieszkaniem a zewnętrzem-podwórkiem oraz część prezentującą wnioski na temat współczesnych sposobów zamieszkiwania i charakterystycznych dla nich podziału na strefę wspólną i indywidualną, separacji pokojów, większego zamknięcia na to co zewnętrzne, w tym na sąsiedzkie wizyty. Artykuł został stworzony na podstawie wyników ze 120 indywidualnych wywiadów pogłębionych wykonanych w 2005 roku na Górnym Śląsku(Tychy 66, Nikiszowiec 54).
- Artykuł poświęcony jest refleksji autora na temat przestrzeni domowej, którą rozpatruje poprzez szereg koncepcji teoretycznych z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych, szczególne miejsce poświęcając durkheimowskiemu "życiu poważnemu". W publikacji wyróżnić można trzy części. Pierwsza ma charakter wprowadzający i przybliża czytelnikowi pojęcie rytuału, wskazując na przykłady występujące we współczesnych domostwach. Część druga opisuje różne płaszczyzny, w jakich realizuje się rytuał w miejscu zamieszkania: relacje z domownikami i "obcymi", sposoby zamieszkania, organizacja otoczenia, funkcje poszczególnych elementów architektonicznych i wyposażenia wnętrz (np. okien). W kolejnej części Autor prezentuje pojęcie rytualności, które wyjaśnia odwołując się do "strumieniowego" charakteru świadomości uwzorowania działań, autokomunikacji (i roli przedmiotów w jej uruchamianiu), autokreacji.
- Artykuł poświęcony jest refleksji na temat kolekcjonowania, przechowywania, zbierania przedmiotów codziennego użytku w tym ubrań. Autorka postuluje tezę, iż zachowane rzeczy można traktować jako soczewkę, poprzez którą ogląda się to co ważne, godne uwiecznienia dla drugiego człowieka. Praca składa się z trzech części. Pierwsza to wprowadzenie, które przywołuje przykłady emocjonalnie traktowanych pamiątek przypominających właścicielom osoby lub pewne przełomowe wydarzenia własnego życia. Druga poświęcona jest ideom i przedmiotom codziennego użytku związanymi z postacią Tadeusza Kantora. Część trzecia to podsumowanie, w którym Autorka przedstawia wnioski na temat kolekcjonowania: wielość tematyki zbiorów i zbierających, różnorodność nośników pamięci i często występująca sakralizacja przedmiotów wchodzących w skład kolekcji.
- Artykuł poświęcony jest refleksji na temat znaczenia, wizerunku i funkcjonowania Bazaru Różyckiego w przeszłości i we współczesności. Autorka w celu odtworzenia realiów, jakimi charakteryzował się i charakteryzuje dziś Bazar posłużyła się spostrzeżeniami mieszkańców Pragi Północ, handlarzy i rzemieślników. Analizie poddała również artykuły prasowe i notatki internetowe oraz wspomnienia i poetycką twórczość prażan, która udokumentowana została w ramach konkursu "Ocalić od zapomnienia". Praca składa się z trzech części. Pierwsza sposób zapoznaje czytelnika z położeniem Pragi Północ i Bazaru Różyckiego oraz kontekstów społecznych, jakie wynikają z tego faktu. Druga zestawia ze sobą przeszłość i teraźniejszość typowych dla Bazaru zjawisk, takich jak benkiel, figura "praskiego cwaniaka" oraz poczucie wspólnoty i solidarności pomiędzy sprzedającymi. Ostatnia część przedstawia relacje pomiędzy Bazarem Różyckiego a Stadionem Dziesięciolecia, a także prezentuje końcowe wnioski.
- Artykuł poświęcony jest rozważaniom Autora na temat połączenia konsumpcji z zabawą na przykładzie znajdujących się w Krakowie centrów handlowych i analizie najpopularniejszych koncepcji naukowych z zakresu konsumpcji. Praca posiada trzy części: pierwsza ma charakter informacyjny i zapoznaje czytelnika z takimi faktami jak liczba i powierzchnia obiektów oraz prezentuje stanowisko teoretyczne i wykorzystywane w tekście pojęcia i definicje (społeczeństwo konsumpcyjne, ludyczność, wskaźnik stopnia ludyczności, konsumpcja zabawy). Druga część konfrontuje najpopularniejsze koncepcje teoretyczne z dziedziny nauk społecznych poświęcone konsumpcji (świątynie konsumpcji, żelazne klatki, mikroklatki, miasta bądź niby-miasta) z obserwacjami na temat funkcjonowania krakowskich centrów handlowych. Ostatnia część to podsumowanie zawierające przemyślenia o zniewoleniu i zamknięciu w "złotej klatce" konsumpcji zabawy, ale i o istnieniu wolnego, racjonalnego wyboru społeczeństwa. Artykuł powstał na podstawie analizy danych zastanych.
- Artykuł poświęcony jest symbolice, jaka charakteryzuje zjawiska związane z tak zwana "przestrzenią zdewaluowaną". Autor ukazuje genezę, historię i współczesne funkcjonowanie na terenie Polski dwóch fenomenów - eksploracji miejskiej i graffiti. W pracy wyróżnić można cztery części. Pierwsza poświęcona jest uwagom wstępnym na temat nadawania przez człowieka symbolicznych znaczeń przestrzeni. Druga i trzecia prezentują wybrane zjawiska "urban exploration" oraz graffiti poświęcając uwagę również związanymi z nimi aspektom psychologicznym i etosie. Czwarta część podsumowuje wcześniejsze rozważania wskazując na ludzką tendencję do waloryzacji przestrzeni. Artykuł powstał na bazie analizy danych zastanych: literatury i stron internetowych poświęconych "urban exploration" i graffiti w Polsce.
- Artykuł poświęcony jest szczególnemu miejscu w historii Zakopanego, które przeszło na przestrzeni lat ogromną przemianę - od salonu, w którym spotykały się znamienite osobistości polskiej sztuki i nauki, poprzez siedzibę NSDAP, żłobek, oddział sanatorium i liceum w czasach powojennych, aż do ośrodka spa, który funkcjonuje współcześnie. Praca składa się z trzech części - pierwsza zawiera wstępny opis przestrzeni, na której powstała Pepita, druga rozpoczyna się momentem przemianowania willi na Ładę i zamieszkania jej przez Żuławskich i przedstawia zmienne losy miejsca: wyprowadzka Żuławskich, pożar, w którym spłonęła Łada, wybudowanie Palace - nowoczesnej rezydencji, przejęcie jej w czasach wojennych przez NSDAP, a następnie próby zagospodarowania budynku na krótko po II wojnie światowej. Ostatnia część poświęcona jest czasom współczesnym - funkcjonowaniu Palace Sport, Spa&Wellness oraz refleksji na temat pamięci. Autor posłużył się analizą danych zastanych oraz wywiadów.
- Artykuł poświęcony jest tematyce domu, który jako przestrzeń codziennych doświadczeń jest miejscem przekazywania kultury i internalizowania jej przez młodsze pokolenia. Autorka na podstawie wyników badań terenowych przeprowadzonych w 1999 roku w Tarnowskich Górach i Rybniku, opisała dawne i współczesne sposoby organizacji domu oraz wiążącą się z nimi symbolikę, tradycję i obyczaje a następnie wskazała na różnice i podobieństwa pomiędzy przekazywanymi wzorcami a dzisiejszą mentalnością i praktykami. W pracy wyróżnić można trzy części: pierwsza zawiera informacje na temat funkcjonujących na gruncie etnologii i antropologii kulturowej badań dotyczących domu i jego funkcji, druga prezentuje wyniki badań na temat tradycyjnego urządzenia domu na Górnym Śląsku, trzecia zaś skupia się na współczesności i wskazuje na powielanie lub zanikanie tradycji, wzorców kulturowych i obyczajów.
- Artykuł poświęcony jest tematyce historycznego i współczesnego znaczenia orawskich przydrożnych figur przedstawiających świętych. Praca składa się z trzech części: przedstawienia historycznego znaczenia rzeźb stawianych w przestrzeni publicznej jako manifestu przywiązania do religii czy wotum wyrażającego oddanie pod opiekę świętego, opisu losów poszczególnych przykładowych figur oraz wniosków na temat zmieniającej się roli przydrożnych posągów. Artykuł powstał w oparciu o analizę danych zastanych oraz badania terenowe przeprowadzone na terenie Orawy.
- Artykuł poświęcony jest tematyce współczesnych sposobów poszukiwania partnera wśród mieszkańców wielkich miast. Autorki dokonując analizy anonsów matrymonialnych oraz haseł reklamujących randkową aplikację smsową i portale o tematyce randkowej, postulują, że często pojawiającym się motywem jest chęć by zaradzić dokuczliwej samotności. Praca podzielona jest na trzy części: pierwsza omawia środowisko wielkomiejskie jako przestrzeń, w której zauważalne są przemiany obyczajowe, również te związane z miłością, poszukiwaniem partnera, zawieraniem znajomości. Część druga prezentuje poszczególne, wybrane przestrzenie medialne, gdzie współcześni mieszkańcy miast poszukują partnerów: prasa, Internet, oraz aplikacje dostępne na telefony komórkowe, a także wskazuje na przykłady, w jaki ludzie opisują siebie i swoje oczekiwania względem partnera w anonsach. Część trzecia to wnioski dotyczące roli technologii w życiu nowoczesnego człowieka w kontekście zapośredniczenia relacji międzyludzkich.
- Artykuł poświęcony jest wizerunkowi Lichenia. Z jednej strony przedstawione są sposoby kreacji Lichenia poprzez odpowiedni opis i charakter warstwy wizualnej, z drugiej zaś to jak jest on odbierany przez dwie kategorie: pielgrzymów i media. Praca składa się z czterech części. Pierwsza stanowi wprowadzenie w tematykę licheńskiego fenomenu - przedstawia położenie geograficzne miasta, a także przybliża ofertę skierowaną do pielgrzymów poprzez mieszczące się w nim sanktuarium maryjne. Druga zawiera opis sposobu, w jaki Licheń przedstawiają przewodniki i czasopisma redagowane w sanktuarium i jak prezentuje się jego wizualność. Trzecia cześć to wnioski z indywidualnych wywiadów pogłębionych dotyczących odbioru licheńskiego sanktuarium, zaś czwarta to medialna narracja na temat Lichenia jako miejsca kultu. Autorka posłużyła się analizą danych zastanych: przekazów medialnych, a także jakościowymi indywidualnymi wywiadami pogłębionymi.
- Artykuł poświęcony jest wykluczeniu w sytuacji choroby przewlekłej - anoreksji. Autorka analizuje mechanizmy wykluczania i samowykluczania osób chorych na anoreksję, oraz wpływ jaki choroba przewlekła wywiera na sytuację życiową osób chorych na anoreksję i ich rodzin.
- Artykuł poświęcony jest wyrażeniom charakterystycznym dla procesów związanych ze sferą materialną, nabywaniem dóbr i usług, zarabianiem, organizacją sprzedaży i kupowaniem w okresie PRL. Praca składa się z dwóch części - pierwsza prezentuje "Prywatny leksykon współczesnej polszczyzny", z którego pochodzą przedstawione w dalszej części hasła, druga stanowi wyjaśnienie znaczenia używanych wyrazów i przybliża w skrótowej formie przykłady sytuacji, w których były używane. Czytelnik dowiaduje się czym były na przykład: dewizy, bony, dolaryzacja, kartki, "roztowarowywanie", "zaszczepianie kolejki", "kolejka bez kolejki"; "smarowanie"; "kopertówka", czy "towar polityczny". Prace nad leksykonem trwały od 1984 roku i zaowocowały wydaniem tematycznych zeszytów naukowych i artykułów.
- Artykuł poświęcony jest zjawisku odpustu parafialnego i przybliża czytelnikowi dane na temat uczestnictwa i sposobu obchodzenia uroczystości związanych z tymże wydarzeniem wśród mieszkańców wybranych diecezji na Górnym Śląsku. Praca składa się z trzech części: pierwsza to uwagi wprowadzające w tematykę zjawiska odpustu, druga przedstawia wnioski z ilościowych i jakościowych badań dotyczących uczestnictwa Górnoślązaków w wybranych nabożeństwach odpustowych, a także deklaracji przystąpienia do sakramentu komunii świętej podczas trwania uroczystości odpustowych. Ostatnia cześć to wnioski na temat czynników wpływających na uczestnictwo w odpustach parafialnych. Autorka oparła artykuł na danych pozyskanych podczas badań terenowych przeprowadzonych w latach 1995-1997 w trzech diecezjach: katowickiej, opolskiej i gliwickiej na Górnym Śląsku (ankieta i obserwacja uczestnicząca, wywiady kierowane i niekierowane z mieszkańcami i proboszczami parafii).
- Artykuł poświęcony jest znaczeniu słowa w Internecie. Praca składa się z czterech części. Pierwsza stanowi rozważania na temat charakteru internetowej komunikacji. Autorka zadaje pytanie czy w obrębie sieci zachodzi demokratyczna, nieskrępowana dyskusja porównywalna do starożytnej agory, następnie opisuje sposób w jaki słowo kreuje wirtualny świat. W drugiej części zaprezentowane zostały najpopularniejsze sposoby komunikacji charakterystyczne dla Internetu - emotikony, akronimy, wielkie litery stosowane do wzmocnienia przekazu oraz specyficzne zjawiska takie jak flame war czy holy war. Trzecia część zawiera wnioski na temat sieci: prymarna funkcja słowa w budowaniu przestrzeni wirtualnej, specyficzny język oraz samoopisująca i samookreślająca forma Internetu. Ostatni podrozdział to prezentacja najbardziej znanych i najczęściej wykorzystywanych akronimów i emotikonów. Autorka w celu sformułowania wniosków posłużyła się analizą sposobów komunikowania się w Internecie.
- Artykuł poświęcony został analizie zjawiska związanego bezpośrednio z czasem wolnym jakim jest realizacja swoich pasji (hobby) wśród mieszkańców województwa śląskiego. Praca składa się z trzech części. Pierwsza z nich przedstawia definicje czasu wolnego w naukach społecznych. W drugiej Autorka prezentuje dane statystyczne oraz wnioski z wywiadów na temat najczęściej spotykanych na Śląsku hobby: kolekcjonerstwa, hodowli zwierząt, uprawiania ogródków działkowych, modelarstwa, gier zespołowych, amatorskiej twórczości plastycznej i uczestnictwie w chórze lub orkiestrze dętej. W części tej znajdują się również spostrzeżenia na temat "zorganizowanego hobby", którego efektem jest zrzeszanie się ludzi zainteresowanych specyficzną formą spędzania czasu wolnego. Ostatnia część to próba odpowiedzi na pytania kim jest hobbysta i jakie posiada cechy. Artykuł powstał w oparciu o wyniki badań terenowych (wywiady i obserwacja podczas wystaw) przeprowadzonych w latach 2003-2005 w województwie śląskim.
- Artykuł poświęcony został najpopularniejszym rozrywkom studenckiej społeczności Opola i został oparty na badaniach terenowych (wywiady kwestionariuszowe oraz indywidualne wywiady pogłębione, obserwacja uczestnicząca, analiza artykułów prasowych). Praca składa się z czterech części. Pierwsza zawiera uwagi wstępne, które przybliżają czytelnikowi główne założenia badawcze. Druga część opisuje młodzież akademicką jako kategorię socjologiczną. Trzecia część stanowi prezentację najpopularniejszych zachowań ludycznych opolskich studentów. Ostatnia część to wnioski sygnalizujące potrzebę pochylenia się nad problemem zachowań dewiacyjnych towarzyszących zabawie młodzieży akademickiej w Opolu. Autor zwraca uwagę na zjawiska takie jak: stosowanie używek, wulgarne słownictwo, zaśmiecanie przestrzeni miejskiej towarzyszące wydarzeniom studenckim, ucieczka w zabawę od codziennych obowiązków, przestępczość (głównie związana z brakiem respektowania własności intelektualnej).
- Artykuł "Poznaniaków szlaki na zachód cz 1" z "Gazety Poznańskiej" z 18-19 kwietnia 1970 roku.
- Artykuł prezentuje przegląd stanowisk, jakie powstały na gruncie nauk społecznych w tematyce miłości, erotyki i intymności. Praca przybliża wybrane próby naukowego opisu i wyjaśniania owego zjawiska. Autor powołał się na koncepcje Weitmana, Illouz, Malinowskiego, Bourdieu, Platona, de Rougemont oraz Cesary.
- Artykuł prezentuje psychosocjologiczną perspektywę refleksji nad kolejką. Autorzy zdecydowali się przedstawić fenomenologiczną analizę zachowań kolejkowych. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej części Autorzy przedstawiają swoją optykę opisu kolejki oraz wyjaśniają procesy poznawcze reprezentacje powtarzalnych sytuacji społecznych. Część drugą stanowi temporalny opis kolejki - Autorzy opisują kolejkową inicjację, socjalizację oraz realizację. W ostatniej części przedstawiają reguły funkcjonowania społeczności kolejkowej oraz wnioski z własnej analizy.
- Artykuł prezentuje szczególną grupę fanów piłki nożnej (oraz w mniejszym stopniu piłki siatkowej i żużlu) w kontekście kibicowania jako fenomenu społecznego. Ultrasi są kategorią pośrednią między „prawdziwymi” fanami a pseudo-fanami. Ich aktywność opiera się na przygotowywaniu „artystycznej” oprawy meczów, która uwzględnia różne akcesoria w niej wykorzystywane. Przede wszystkim jednak Ultrasi pozostają ortodoksyjnymi strażnikami klarowności ideologicznej i mitycznej tradycji związanej z klubem lub drużyną. Biorą na siebie również odpowiedzialność za poprawną interpretację zjawisk zachodzących na stadionach oraz narrację symboliczną (komunikację prowadzoną przy pomocy hermetycznych znaków oraz symboli).
- Artykuł prezentuje wybrane przykłady metod kąpielowych w kulturze europejskiej na przestrzeni wieków. Celem artykułu jest wykazanie, iż kąpiel jest przede wszystkim praktyką społeczną i kulturową, a doświadczenie towarzyszące tej praktyce jest konstruktem kulturowym. W celu opisu obopólnej relacji pomiędzy społeczeństwem, kulturą oraz odczuciu ciała wystawionego na działania wody, zostały wykorzystane pojęcia takie, jak: sensorium (Geurts), habitus emocjonalny (Elias) oraz reguły odczuwania (Hochschild). W artykule można wyróżnić dwie części: pierwszą, w której autorka opisuje podłoże historyczno-teoretyczne swoich rozważań oraz część drugą, w której opisuje wybrane przykłady praktyk związanych z kąpielą.
- Artykuł prezentuje wyniki badań autorki, będące podstawą jej pracy magisterskiej, która traktowała o akademiku przy ulicy Kickiego. Praca składa się z trzech części. Pierwsza stanowi wprowadzenie ukazując przedmiotowy dom studencki w kontekście jego położenia geograficznego i relacji z otoczeniem jako miejsce liminalne i szczególne ze względu na szereg społecznych aspektów, które rozszerzane są w kolejnej części. Druga konfrontuje dwa aspekty życia studenckiego: zasady obowiązujące formalnie w ramach regulaminu instytucji oraz zwyczajowe, niepisane prawo w znacznie większym stopniu przestrzegane przez mieszkańców Kica. W części tej opisane są również charakterystyczne dla domu studenckiego na Kickiego neologizmy, które wchodziły w skład powszechnie stosowanej gwary studenckiej. Ostatnia część zawiera konkluzje. Artykuł powstał na bazie indywidualnych wywiadów pogłębionych z mieszkańcami akademika na Kickiego.
- Artykuł prezentuje wyniki badań prowadzonych przez CBOS w Polsce w odniesieniu do sytuacji materialnej osób biednych oraz subiektywnego postrzegania przez nie własnej sytuacji finansowej. Oprócz dochodu, który stanowi w miarę zobiektywizowany wymiar kondycji finansowej Polaków, w opisie ich sytuacji ekonomicznej uwzględnione zostały różnorodne opinie na temat osobistej sytuacji materialnej – warunków życia, postrzegania własnych dochodów na tle dochodów innych rodzin, poziomu życia rodziny, zagrożenia ubóstwem.
- Artykuł prezentuje wyniki badań terenowych przeprowadzonych w latach 2000-2002 w jednym z poznańskich biur matrymonialnych, w którym pracowała Autorka. technikę badawczą, na podstawie której sformułowane zostały wnioski przedstawione w artykule, wyjaśniający terminologię oraz relacje pomiędzy przestrzenią i terytorium. Druga część prezentuje wnioski z badań na temat peryferyjnego położenia biura w mieście, o czym świadczyć mają wyznaczniki takie jak obiegowa opinia, sfera nazewnictwa, lokalizacja, wnętrze biura oraz grupy przebywających tam osób. Trzecia część opisuje kontakt kulturowy zachodzący za przyczyną biura. Autorka zauważa, że ma on miejsce na dwóch płaszczyznach: pomiędzy kategoriami "swój-obcy" oraz w ramach subkultury, przyczyniając się do potrzymania cech konstytuujących jej funkcjonowanie. Podsumowanie zawiera informacje na temat zaobserwowanych przez Autorkę realiów panujących w biurze matrymonialnym, które odbiegają od wizerunku stworzonego na potrzeby reklam.
- Artykuł przedstawia kierunek przemian społeczno-kulturowych miast i miejskiego stylu życia, wskazując na rozrastające się przestrzenie ludyczne. Publikacja składa się z trzech części: pierwsza stanowi wprowadzenie, w którym Autorka dokonuje prezentacji danych na temat mnogości, różnorodności i globalnego ujednolicania miejsc zabawy w przestrzeni miejskiej, druga opisuje konkretne przykłady takich miejsc wskazując na społeczne aspekty dokonywanych przekształceń, trzecia zaś zawiera podsumowanie zawierające konstatację o możliwości przewidzenia kształtu kultury miejskiej dzięki prowadzeniu analiz przestrzennego aspektu zjawisk zabawowych. Artykuł powstał dzięki analizie danych zastanych dotyczących organizacji różnego rodzaju przestrzeni służących zabawie we współczesnych miastach.
- Artykuł przedstawia klub Saturator mieszczący się na warszawskiej Pradze z perspektywy antropologii organizacji. Autor proponuje podejście, w ramach którego klienci poszukują w klubie domowości, odskoczni od nużącego ich clubbingu. Praca składa się z czterech części. Pierwsza przedstawia zastosowane podejście teoretyczne, wyjaśnione zostają kluczowe dla analizy pojęcia: organizacji, zabawy, clubbingu oraz domowości. Druga stanowi portret klubu Saturator - zawiera informacje o twórcach, relacjach pomiędzy nimi, początkach, organizacji przestrzeni, organizowanych wydarzeniach, genezie nazwy, gościach. Trzecia część to analiza sieci relacji w klubie, ich sile, zastosowanej konwencji gry, a także poszukiwaniu domowej atmosfery w Saturatorze. Ostatnia część opisuje mit Pragi i rolę klubu w symbolicznym oswojeniu dzielnicy.
- Artykuł przedstawia model kreacji obrazu idealnej miłości w tekstach ogłoszeń matrymonialnych. Praca podzielona została na trzy części. Pierwsza z nich zawiera opis sposobu przedstawiania siebie oraz własnych oczekiwań w stosunku do partnera w ogłoszeniach matrymonialnych zamieszczanych w ogólnopolskim magazynie "Kontakt" poprzez wyszczególnienie najczęściej zawartych w anonsach cech wyglądu i charakteru. Druga przedstawia podejście teoretyczne definiujące zjawisko miłości zaproponowane przez Aldonę Zwierzyńską, ujęte w ramach 7 modeli. Trzecia część przedstawia stworzony przez autorkę model kreacji obrazu miłości idealnej, który pojawia się w tekstach ogłoszeń o charakterze matrymonialnym. Wnioski poparte są wykonaną przez Annę Burzyńską-Kamieniecką analizą 1200 anonsów z ogólnopolskiego magazynu "Kontakt", z czego szczegółowej analizie poddanych zostało 120 testów z rubryki "Ogłoszenia matrymonialne".
