Tytuł:

"Żywotność praktyk magicznych na przykładzie sposobów ochrony dzieci przed urokiem (przygotowano z materiałów <<Polskiego Atlasu Etnograficznego>>)"

Tytuł projektu badawczego :

Polski Atlas Etnograficzny – opracowanie naukowe, elektroniczny katalog danych, publikacja zasobów w sieci Internet, etap I (Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, nr 11H 13 0162 82)

Liczba stron:

13

Twórca:

Agnieszka Pieńczak; etnolog/antropolog kulturowy; adiunkt w Zakładzie Etnologii i Geografii Kultury Uniwersytetu Ślaskiego; w latach 1997-2002 studentka etnologiina Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego, Filii w Cieszynie; od 2006 roku doktor nauk humanistycznych w zakresie etnologii; tytuł rozprawy doktorskiej: "Rola i znaczenie swata w kojarzeniu małżeństw w polskiej społeczności wiejskiej"; autorka licznych artykułów; http://ieiak.us.edu.pl/instytut/pracownicy/dr-agnieszka-pienczak

Temat i słowa kluczowe:

praktyki ; magia ; obrzędowość narodzinowa ; wieś ; analiza kartograficzna ; kwestionariusz wywiadu

Zakres przestrzenny:

Polska

Zakres czasowy:

1970-1979

Dziedzina, dyscyplina, subdyscyplina:

dziedzina nauk społecznych ; etnologia ; etnologia Polski

Problemy badawcze:

W jaki sposób ludność wiejska postrzega urok?; Jakie obrzędy o charakterze magicznym towarzyszą narodzinom dziecka?; Czy można mówić o żywotniości obrzędów magicznych współcześnie?; Przestrzenne rozmieszczenie poszczególnych praktyk magicznych; Jakie przedmioty wykorzystywane są podczas magicznych obrzędów ochronnych?

Kategorie społeczne, których dotyczy dokument:

ludność wiejska

Obszary tematyczne:

praktyki religijne i quasi-religijne

Postacie życia społ.-polit. występujące w tekście:

Oskar Kolberg (22.02.1814-3.06.1890)

Abstrakt:

Główny przedmiot artykułu stanowią praktyki o charakterze magicznym mające na celu ochronę nowonarodzonego dziecka przed urokiem. Publikacja składa się z 4 części. Pierwsza przedstawia technikę służącą badaniu działań magicznych, druga przybliża poglądy ludności z terenów wiejskich na temat uroku, trzecia stanowi analizę żywotności praktyk ochronnych przed urokiem w latach 70. XX wieku, zaś kolejne poświęcone są analizie materiałów pod kątem konkretnych rodzajów działań. Artykuł kończy się podsumowaniem zawierającym wnioski z przeprowadzonych przez autorkę studiów nad działaniami magicznymi pojawiającymi się po narodzeniu dziecka. Badania zrealizowane zostały w latach 70. XX wieku na przedstawicielach 338 polskich wsi na podstawie kwestionariusza-notatnika Zwyczaje, obrzędy i wierzenia urodzinowe (red. J. Gajek).

Spis treści:

"zawiera: 1.Wstęp; 2.Wiejskie poglądy na temat istoty uroku; 3. Sposoby ochrony dzieci przed urokiem —funkcjonowanie zjawiska w latach siedemdziesiątych XX wieku; 4. Praktyki związane z wykorzystaniem elementóww intensywnym kolorze; 5. Praktyki o charakterze izolacyjnym; 6.Praktyki związane z wykorzystaniem przedmiotówsakralnych i gestów wotywnych; 7. Praktyki związane z odwracaniem odzieży na lewą stronę; 8. Praktyki związane z użyciem nieczystości; 9. Pozostałe praktyki; 10. Podsumowanie"

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Miejsce wydania:

Katowice

Typ obiektu:

artykuł

Sygnatura:

BN 2.445.404 A

ISBN/ISSN:

ISSN 1506-5790

Język:

polski

Link do katalogu biblioteki:

kliknij tutaj, żeby przejść

Seria wydawnicza:

Prace Naukowe Uniwersytetu Ślaskiego w Katowicach; Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Data wydania:

2011

Zakres anonimizacji :

brak

Archiwum:

Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu

Miejsce w archiwum:

Czasopisma - Magazyn

URL:

kliknij tutaj, żeby przejść

Format obiektu cyfrowego:

text/xml

Informacje o badaniu:

Badanie pojedyncze na podstawie kwestionariusza-notatnika Zwyczaje, obrzędy i wierzeniaurodzinowe (red. J. Gajek) realizowane w 338 wsiach w celu porównania wyników; Opracowane dane znalazły się w "Polskim Atlasie Etnograficznym"